ลักษณะการศึกษา ประมวลรายวิชาระดับปริญญาตรี แผน 1: เคมีอุตสาหกรรมทั่วไป แผน 2: วิทยาศาสตร์ซิลิเกตและเทคโนโลยี
ลักษณะการศึกษา (ปริญญาตรี)
หลักสูตรวิทยาศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาเคมีอุตสาหกรรม ปัจจุบันเปิดสอนกระบวนวิชาต่างๆ เน้นเนื้อหาในอุตสาหกรรมเคมีที่ประเทศไทยมีหรือสามารถนำเข้าทรัพยากร เพื่อแปรรูปเป็นวัตถุดิบ และผลิตเป็นผลิตภัณฑ์ มีศักยภาพในการพึ่งตนเองหรือแข่งขันได้ในระดับส่งออก ได้แก่ อุตสาหกรรมเซรามิกส์ อุตสาหกรรมเชื้อเพลิงและปิโตรเคมี อุตสาหกรรมพอลิเมอร์ อุตสาหกรรมโลหะ และอุตสาหกรรมพื้นฐานอื่น ๆ ซึ่งยังขาดแคลนบุคลากรอีกมาก ดังสถิติของกรมแรงงานกระทรวงอุตสาหกรรม ที่ประเมินในปี พ.ศ. 2539 จากจำนวนโรงงานทั้งสิ้นของประเทศไทย 126,814 โรงงาน มีคนงาน 3,152,220 คน แต่มีเพียง 10-12% เท่านั้นที่เป็นผู้มีคุณวุฒิจบปริญญาตรีขึ้นไป และจากข้อมูลของสำนักงานคณะกรรมการ วิจัยแห่งชาติ สัดส่วนจำนวนบุคลากรวิจัยและพัฒนาที่ทำงานเต็มเวลาเฉลี่ยในช่วง ปี พ.ศ. 2530-2540 มีเพียง 3-4 คน ต่อประชากร 10,000 คน เปรียบเทียบกับประเทศที่พัฒนาแล้ว ซึ่งมีสัดส่วนนี้สูงถึง 50-70 คนต่อประชากร 10,000 คน
หลักสูตรวิทยาศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาเคมีอุตสาหกรรม ได้มีส่วนร่วมในการผลิตกำลังคน ระดับปริญญาตรี เพื่อตอบสนองความต้องการของประเทศในส่วนนี้ มาตั้งแต่ ปี พ.ศ. 2536 ซึ่งเป็นปีที่เริ่มเปิดหลักสูตร จนถึงปัจจุบันได้ผลิตบัณฑิตปริญญาตรีแล้ว 10 รุ่น เป็นจำนวนประมาณ 500 คน หรือประมาณ 50 คนต่อปี
ประเทศไทยมีแหล่งสถาบันการศึกษา ที่ผลิตบัณฑิตปริญญาตรี สาขาเคมีอุตสาหกรรม หรือ เคมีเทคนิค 4 สถาบันเท่านั้น คือ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้า เจ้าคุณทหารลาดกระบัง และจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มีจำนวนการผลิตกำลังคนทั้งหมดประมาณ 200 คนต่อปี หรือเฉลี่ยประมาณ 50 คนต่อปีต่อสถาบัน สัดส่วนของบัณฑิตปริญญาตรี สาขานี้ของมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ คิดเป็น 20% ของกำลังการผลิตบัณฑิตปริญญาตรีสาขานี้ ทั้งหมดของประเทศไทย ซึ่งเป็นสัดส่วนที่น่าพอใจ บัณฑิตของหลักสูตรมีอัตราการได้งานทำ และศึกษาต่อระดับบัณฑิตศึกษา ภายใน 5 ปีย้อนหลัง เฉลี่ยประมาณ 80% และ 13% ตามลำดับ รวมเป็น 93% สัดส่วนการเข้าทำงานในภาคเอกชนต่อภาครัฐประมาณ 95% : 5% และบัณฑิตที่ทำงาน 55% มีอัตราเงินเดือนมากกว่า 15,000 บาท และ 35% มีอัตราเงินเดือน 10,000-15,000 บาท ซึ่งเป็นตัวเลขที่น่าพอใจ
- หลักสูตรวิทยาศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาเคมีอุตสาหกรรม พ.ศ. 2547
- หลักสูตรวิทยาศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาเคมีอุตสาหกรรม พ.ศ. 2548
- หลักสูตรวิทยาศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาเคมีอุตสาหกรรม พ.ศ. 2549
- หลักสูตรวิทยาศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาเคมีอุตสาหกรรม พ.ศ. 2554
- หลักสูตรวิทยาศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาเคมีอุตสาหกรรม พ.ศ. 2559
- หลักสูตรวิทยาศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาเคมีอุตสาหกรรม พ.ศ. 2564
แบบฟอร์ม/คู่มือ
แบบฟอร์ม / แนวปฏิบัติ สำหรับนักศึกษา
คู่มือการทำปัญหาพิเศษทางเคมีอุตสาหกรรม ( Download pdf file )
แผน 1 : เคมีอุตสาหกรรมทั่วไป
|
เปิดสอนกระบวนวิชาเอกบังคับเกี่ยวกับกระบวนการผลิตในอุตสาหกรรมเคมี พื้นฐาน ของประเทศ สมดุลมวลสาร สมดุลพลังงานและหน่วยปฏิบัติการทางวิศวกรรมเคมี ซึ่ง เป็นความรู้พื้นฐานที่ประยุกต์ใช้ได้ในการควบคุมอุตสาหกรรมเคมีทุกประเภท ในส่วนของ กระบวนวิชาเลือก เปิดโอกาสให้นักศึกษาเลือกกระบวนวิชาเรียนได้ หลากหลายในแขนงต่าง ๆ 3 แขนง ได้แก่
ปิโตรเคมีและเชื้อเพลิง |
|
ศึกษาเกี่ยวกับการนำทรัพยากรธรรมชาติ ประเภทชีวมวล ได้แก่ แก๊สธรรมชาติ ปิโตรเลียม ถ่านหิน เป็นต้น มาแปรสภาพ เป็นสารเคมีตั้งต้นของกระบวนการผลิต ในอุตสาหกรรมเคมี และเป็นเชื้อเพลิงในอุตสาหกรรม และในชีวิตประจำวัน นอกจากนี้ ยังศึกษาเกี่ยวกับแหล่งเชื้อเพลิงทุติยภูมิและการเผาไหม้ กระบวนวิชาเอกเลือกที่เปิดสอน ในแขนงนี้ ได้แก่
เทคโนโลยีพอลิเมอร์ |
|
ศึกษาเกี่ยวกับ การนำสารเคมีตั้งต้นที่ได้จากการ กลั่นปิโตรเลียม ซึ่งเรียกว่า “มอนอเมอร์” มาผลิตเป็น สารเคมีที่มีโมเลกุลเป็นสายโซ่ยาว เรียกว่า “พอลิเมอร์” และศึกษาเกี่ยวกับ เทคโนโลยีการผลิตผลิตภัณฑ์พอลิเมอร์ รวมทั้งการนำพอลิเมอร์ กลับมาใช้ใหม่ เคมีโลหกรรม |
|
ศึกษาเกี่ยวกับการนำทรัพยากรธรรมชาติประเภทสินแร่ มาแปรสภาพเป็นโลหะบริสุทธิ์ โดยใช้ความร้อน สกัดด้วยสารละลายน้ำ และแยกสลายด้วยไฟฟ้า การผลิตโลหะผสม กระบวนการเคมีที่เกี่ยวข้องในขั้นตอนการผลิตผลิตภัณฑ์โลหะ และการวิเคราะห์เชิงเคมีเบื้องต้น ที่ใช้ในอุตสาหกรรมโลหะ |
|
นักศึกษาที่เลือกแผนนี้ มีอิสระในการเลือกลงทะเบียนเรียนกระบวนวิชาเอกเลือก ในแขนงวิชาต่าง ๆ ข้างต้น รวมทั้งสามารถลงทะเบียนกระบวนวิชาทีเปิดสอนในแผน 2 : วิทยาศาสตร์ซิลิเกตและเทคโนโลยี เพื่อเป็นวิชาเอกเลือกได้ด้วย แต่ทั้งนี้ต้องเป็นไปตามเงื่อนไข ที่ต้องผ่านก่อนของแต่ละกระบวนวิชา |
|
สำหรับนักศึกษาที่ต้องการเน้นหนักการเรียนในแขนงวิชาใด ๆ ในแผนนี้ สามารถเลือก หัวข้อสัมมนาและศึกษาปัญหาพิเศษ ซึ่งเป็นกระบวนวิชาบังคับในชั้นปีที่ 4 (209498 และ 209499) ในแขนงวิชานั้น ๆ ได้ ซึ่งภาควิชาจะชี้แจงรายละเอียดการเลือกแผน ให้ทราบในช่วงก่อน การละทะเบียนล่วงหน้าของภาคการศึกษาที่ 1 ของชั้นปีที่ 2 และเปิดโอกาสให้นักศึกษาเลือกแผนและหัวข้อปัญหาพิเศษ พร้อมประกาศผล ในช่วงสิ้นภาค การศึกษาที่ 1 ของชั้นปีที่ 2 |
|
|
แผน 2 : วิทยาศาสตร์ซิลิเกตและเทคโนโลยี
|
เปิดสอนกระบวนวิชาเอกบังคับเกี่ยวกับอุตสาหกรรมเครื่องปั้นดินเผา กระเบื้อง เครื่องสุขภัณฑ์ วัสดุทนไฟ ฉนวนไฟฟ้า ซีเมนต์ แก้ว วัสดุขัด และสารเคลือบ เน้นกรรมวิธีการทำให้วัตถุดิบมีคุณภาพ และตรวจสอบคุณภาพและการประกันคุณภาพ ผลิตภัณฑ์เซรามิก
|
|
นักศึกษาที่เลือกศึกษาในแผน 2 ก็มีอิสระในการเลือกลงทะเบียนเรียนกระบวนวิชา ในแขนงต่างๆ ที่เปิดสอนในแผน 1 : เคมีอุตสาหกรรมทั่วไป เพื่อเป็นวิชาเอกเลือกได้ด้วย แต่ทั้งนี้ต้องเป็นไปตามเงื่อนไขที่ต้องผ่านก่อนของแต่ละกระบวนวิชาเช่นเดียวกัน |
|
นักศึกษาที่เลือกเรียนในแผนนี้ จะต้องเลือกหัวข้อสัมมนาและศึกษาปัญหาพิเศษในเรื่อง ที่เกี่ยวข้องกับวิทยาศาสตร์ซิลิเกตและเทคโนโลยีเท่านั้น ซึ่งภาควิชาจะชี้แจงรายละเอียด การเลือกแผนให้ทราบในช่วงก่อนการละทะเบียน ล่วงหน้าของภาคการศึกษาที่ 1 ของชั้นปีที่ 2 และเปิดโอกาสให้นักศึกษาเลือกแผนและหัวข้อปัญหาพิเศษ พร้อมประกาศผล ในช่วงสิ้นภาค การศึกษาที่ 1 ของชั้นปีที่ 2 |
